Gegevensvoorziening

Vanaf september 2012 zijn inventarisatiewerkzaamheden uitgevoerd voor de Nederlandse Bosinventarisaties (NBI's). Dat zijn de opvolgers van het Meetnet Functievervulling bos (MFV bos) (officieus de 5^e Nederlandse bosinventarisatie, NBI-5). De NBI-6 liep van 2012 en 2013, de NBI-7 liep van 2017 tot en met 2021 en momenteel loopt de NBI-8 (van 2022 tot en met 2026).

In opdracht van GD Holz voert Stichting Probos een analyse uit naar de in- en uitvoer van houtproducten op de Duitse markt. Deze analyse wordt gedaan op basis van de Duitse statistieken beschikbaar gesteld door Destatis. De analyse wordt uitgevoerd voor verschillende productgroepen en vormt uiteindelijk de input voor de GD Holz Außenhandelsstatistik. Hiermee helpt Probos inzicht verschaffen in de Duitse houtmarkt.

De European Forestry Accounts (EFA) wordt vanaf 2025 een verplichte enquête voor lidstaten van Eurostat. Het CBS is de hoofdverantwoordelijke voor deze enquête. Het verplicht stellen van de enquete geeft aanleiding om de kwaliteit van de data aan te scherpen. Hiertoe heeft het CBS stichting Probos gevraagd om hierin te ondersteunen.

De biodiversiteit gaat wereldwijd hard achteruit. Ondanks aanzienlijke inspanningen rondom bestaande natuur en het beschermen en herstellen van biodiversiteit, gaat het ook in Nederland niet zoals gewenst. De directe oorzaken van biodiversiteitsverlies zijn onder andere landgebruik, milieuvervuiling en klimaatverandering. Echter, ook onderliggende oorzaken, zoals consumptie van producten en diensten spelen een rol en dienen nader belicht te worden.

In de Bossenstrategie wordt gestreefd naar een vitaler en klimaatbestendiger bos waarbij de vele functies van het Nederlandse bos behouden blijven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan biodiversiteitswaarden, beleving, houtoogst, klimaatadaptatie en klimaatmitigatie (koolstofvastlegging). Om dit te realiseren wordt onder andere gekeken naar kleinschalig klimaatslim bosbeheer en revitalisering. Maar wanneer is een bos vitaal?

FSC Nederland heeft stichting Probos gevraagd om inzicht te verschaffen in de Nederlande houtmarkt, zowel aan de hand van de Nederlandse houtproductie als cijfers aangaande de import en export van houtproducten. Deze informatie helpt FSC om te identificeren waar zij het verschil kan maken wat betreft haar impact op duurzaam bosbeheer op de Nederlandse houtmarkt.

In het project ToP DATA (from Tree to Panel – Data for Accurate and Transparent Assessment) werkt Stichting Probos samen met Stichting W/E adviseurs en SHR aan het actualiseren van de procesdata voor milieuberekeningen van cross laminated timber (CLT). Veel van deze data is namelijk verouderd en slecht herleidbaar, waardoor een realistische berekening van de milieu-impact voor dit bouwelement momenteel ontbreekt.

In de Bossenstrategie wordt gestreefd naar een vitaler en klimaatbestendiger bos waarbij de vele functies van het Nederlandse bos behouden blijven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan biodiversiteitswaarden, beleving, houtoogst, klimaatadaptatie en klimaatmitigatie (koolstofvastlegging). Om dit te realiseren wordt onder andere gekeken naar revitalisering. Dankzij de revitalisering zou een lichte toename van houtoogst mogelijk zijn in combinatie met het behalen van de natuurdoelen.

Voor een nadere uitwerking van het Natura 2000 beheerplan Veluwe is een beoordelingskader opgesteld (Bijlsma et al. 2021). In een twaalftal deelgebieden van de Veluwe wordt dit beoordelingskader toegepast om enerzijds het huidige ecologisch functioneren van de habitattypen te kunnen evalueren (mate van doelbereik), en om anderzijds knelpunten te onderscheiden in de verschillende deelgebieden om gerichte herstelmaatregelen te kunnen formuleren.

De provincie Gelderland werkt op dit moment aan een Natura 2000 herstelprogramma voor de bossen op de Veluwe. Ter beoordeling van de huidige toestand van de verschillende Natura 2000-habitattypen en leefgebieden wordt gebruik gemaakt van een door Bijlsma et al., 2021 ontwikkeld ecologisch beoordelingskader. Bij de beoordeling van bos zijn met name de structuurkenmerken van belang, omdat zij als het ware het decor vormen voor de soorten waarop het herstelplan zich richt. Voor het uitvoeren van een volledige beoordeling ontbreekt het op sommige aspecten echter aan voldoende gegevens waardoor deze niet of beperkt worden beoordeeld.

Probos vult jaarlijks de internationale houtenquêtes (Joint Forest Sector Questionnaire, JFSQ) voor Nederland in t.b.v. UNECE, FAO, EU, Eurostat en ITTO en treedt daarbij op als nationaal correspondent. Daarvoor verzamelt zij jaarlijks cijfers over de Nederlandse rondhoutverwerking en de handel in (houtige) biomassa. Daarnaast bewerkt en analyseert zij de de gegevens uit de CBS-handelsstatistieken voor hout, pulp en papier en karton en de producten die daarvan worden gemaakt.

The aim of this study is to make further insightful the sustainability and legality of the import of tropical primary and secondary wood products by the EU27+UK. The seven main importing countries (Belgium, France, The Netherlands, Italy, United Kingdom, Germany and Spain) together represent approximately 90% of the EU28 primary tropical timber product import. The concentration of imports in these seven countries provides a strong lever for change. A rapid shift towards sustainable timber could have wide-ranging consequences for the world’s tropical forests.

In opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) stelt Probos jaarlijks de Nederlandse houtbalans op. De houtbalans, volgens de PBL specificaties, wordt door PBL gebruikt om het overheidsbeleid te toetsen en de Nederlandse voetafdruk te bepalen. Binnen dit project wordt specifieke aandacht besteed aan de rol binnen de houtbalans van houtige biomassa die als brandstof wordt toegepast.

Periodiek laat Staatbosbeheer een houtoogstprognose uitvoeren. Op basis van bosinventarisatiegegevens die betrekking hebben op de bossen in beheer bij Staatsbosbeheer, wordt met behulp van een model de toekomstige houtoogst ingeschat. Dat gebeurt onder verschillende scenario´s die van elkaar verschillen waar het gaat om de intensiteit van de kap en de wijze van kap (verjonging of uitkap). Staatsbosbeheer gebruikt de uitkomsten van de houtoogstprognose als referentie voor het te verwachten toekomstig oogstvolume en de samenstelling daarvan. De houtoogstprognose voor het jaar 2021 voert Probos in samenwerking met Borgman Beheer en Henny Schoonderwoerd uit.

De KU Leuven heeft Probos gevraagd geanonimiseerde plotgegevens aan te leveren uit de 6de en 7de Nationale bosinventarisatie. De KU Leuven gebruikt deze gegevens om een methode voor het met behulp van satellietbeelden vaststellen van de boomsoortensamenstelling van het bos. Probos bewerkt de gegevens en levert deze in het gewenste format aan.

De provincie Utrecht ontwikkelt op dit moment haar strategisch bosbeleid. In het kader daarvan heeft zij bij Stichting Probos geïnformeerd naar de beschikbaarheid van gegevens om de huidige toestand van het bos in de provincie inzichtelijk te maken.

Voor niet-houtige biomassa, zoals grassen en maaisels, bestaat geen jaarlijkse inventarisatie van de hoeveelheid die is verhandeld en ingezet voor energie of andere toepassingen. Weliswaar houdt de Branchevereniging Organische Reststoffen (BVOR) jaarlijks een marktonderzoek onder haar leden naar de hoeveelheid groene reststromen die zij hebben ingenomen. Deze data zijn echter weinig specifiek en bovendien incompleet.

Er is de afgelopen tijd veel aandacht voor de vraag hoe er wordt omgegaan met bomen en bos langs wegen en in natuurgebieden. Dit speelt ook in Gelderland. De Statenvragen over de bomenkap langs de N319 (PS 2019- 363 en PS 2019-460), het debatverzoek en motie 19M20 over onderzoek naar houtkap (PS 2019-432) en het Burgerinitiatief Stop de Bomenkap N-wegen Gelderland (PS 2019-409) zijn daar voorbeelden van.

De VVNH heeft Probos gevraagd de monitoring van de beleidsdoelstellingen voor het aandeel duurzaam geproduceerd hout opnieuw voor haar rekening te nemen. Voor de jaren 2010 t/m 2017 is deze monitoring inmiddels uitgevoerd.

Collating data on volume of certified wood products has been an on-going challenge for some time. Neither FSC nor PEFC currently collect these data at source and trade federations and importers are often reluctant to share their own data when it is not in their interest to do so.