Het Amsterdamse bos klimaatbestendig

Het Amsterdamse Bos is een iconisch gebied en om meerdere redenen bijzonder. Het is geheel door mensenhanden ontstaan, begonnen als grootschalig werkverschaffingsproject in de jaren ’30, en in latere decennia verder uitgebreid. Het Bos heeft een bijzondere waterhuishouding: het komvormige gebied dat achterbleef na afgraven van de veengrond moet permanent worden drooggepompt, heeft een uitgebreid netwerk van drainagebuizen en een deel het ingelaten oppervlaktewater wordt gezuiverd van fosfaat. Hoewel het Bos dus op meerdere manieren kunstmatig is, heeft het een rijke natuurlijke variatie. Het ligt grotendeels op kleigrond, wat maakt dat veel boomsoorten er gedijen, dat de bomen snel groeien en er een rijke flora kon ontstaan. Bovendien is het gebied als geheel sterk gevarieerd met veenweiden, moeras, schraal grasland, waterpartijen en bos. Inmiddels vervult het Bos een zeer belangrijke functie als recreatiegebied voor bewoners en bezoekers van Amsterdam, Aalsmeer en Amstelveen.

Het Bos kent een reeks uitdagingen. Bijvoorbeeld een hoge recreatiedruk die komende jaren nog toeneemt, achterstallig onderhoud van onder meer verhardingen en bruggen, groot onderhoud en verbetering entrees, waterkwaliteit die te wensen overlaat en stikstofdepositie die op m.n. de veengronden de biodiversiteit beperkt. Klimaatverandering is daarbij wellicht de belangrijkste overkoepelende externe ontwikkeling die via hitte, droogte, toename van neerslag en het vaker voorkomen van noodweer de komende decennia impact heeft op waterkwaliteit en -kwantiteit, recreatie, lokaal klimaat en biodiversiteit.

De gemeente Amsterdam wil als grondeigenaar van het Bos daarom graag zicht op de effecten van klimaatverandering op het Bos, en handvatten voor aanpassing aan die verandering in inrichting en beheer. Daarom heeft de gemeente Bosgroep Midden Nederland en Stichting Probos gevraagd antwoord te geven op de volgende vragen:

• Het in beeld brengen van klimaatverandering in relatie tot het Amsterdamse Bos: wat komt er op het Bos af? En welke invloed hebben andere milieuaspecten?
• Wat betekent dit voor het Bos: wat zijn kansen? wat zijn keuzen/knelpunten?
• Hoe moeten we het Bos beheren en/of ontwikkelen om het Bos klimaatbestendig te houden?
• Wat is de meerwaarde die het Bos levert aan de omgeving (diensten als koolstofafvanging, verkoelend effect, afvang fijnstof), gegeven de klimaatverandering?

Informatie

uitvoerder(s): Joyce Penninkhof, Jasper Velthuis en Gera op den Kelder (Stichting Probos), Gijs Kuneman, Loes Kampherbeek, Marjolein van Os en Penelope van Wijhe (Bosgroep Midden Nederland)
opdrachtgever: gemeente Amsterdam
periode van uitvoering: 2023-2024